MUHDESATIN AİDİYETİ DAVALARI

MUHDESATIN AİDİYETİNİN TESPİTİ DAVALARI

Muhdesat, gayrimenkul hukukunda bir arazi üzerinde bina, tesis vb. yapılar ile ağaç, bağ gibi dikili bitkileri ifade etmek üzere kullanılır. Muhdesatın aidiyetinin tespiti davası, izale-i şuyu yargılaması ve kamulaştırma işlemi sırasında muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğini açıkça kabul edenler dışında kalan ve muhdesat üzerinde bulunduğu taşınmazda paydaş olan tüm tapu maliklerine karşı açılan bir gayrimenkul davası türüdür.

Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur(4721 say. TMK madde 684/1). Arazi üzerinde mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz ve katmanlarınıda kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere kalıcı yapılar, bitkilier ve kaynaklar da girer (4721 say. TMK madde 718). Muhdesat, şahsi bir hak olup sahibine arazi mülkiyetinden bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez. Açıklanan bu ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın mülkiyetinin arz ve esasına göre, kural olarak muhdesatın mülkiyetinin arz malikinden başkasına aidiyeti tespiti istenemez.

Tespit davası, kendine özgü davalardan olup dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bilindiği üzere, tespit davası görülebilmesi için güncel hukuki yararın bulunması ve dava sonuçlanıncaya kadar da güncelliğini kaybetmemesi gerekir. Özellikle belirtelim ki, gayrimenkul üzerinde bulunan muhdesat yönünden derdest ortaklığın giderilmesi ya da kamulaştırma işlemi bulunmadığı takdirde muhdesat aidiyeti davası açılamaz.

Muhdesatın tespiti davasına bakmaya görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise, muhdesatın bulunduğu yerdeki mahkemedir.

Muhdesatın Aidiyetinin tespiti kararı kesinleşmeden icra edilemez. (Y.12. HD. Karar 2019/6660)

Av. Aykut ÖZTÜRK

KAYNAK:

Av. Baran DOĞAN