ÖN ÖDEMELİ KONUT SATIŞLARINDE DÖNME

Ön Ödemeli konut satışında kanun tüketiciye sadece sözleşmeden cayma hakkı vermemiştir. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda hem cayma hakkı hem de sözleşmeden dönme hakkı tanınmıştır. Tüketiciye cayma hakkı yanında ayrıca dönme hakkı tanınmasının sebebi, ön ödemeli konut satışında devir veya teslim süresinin sözleşmenin kurulmasından sonraki bir tarih olmasıdır. Dönme hakkı, 24 ay içinde kullanılabilir. Süre sözleşmenin kurulmasıyla başlar. Konutun birden fazla kişiye satılması halinde dönme hakkı konutun devir veya teslimine kadar kullanılabilir. Tüketicinin, dönme hakkını kullandığını belirttiği beyanı bu süreler içinde satıcıya ulaşması gerekir. Aksi halde dönme hakkı kullanılmamış sayılır. Konut devir veya teslim edildikten sonra, 24 aylık süre geçmemiş olsa bile dönme hakkı kullanılamaz. Dönme hakkı bozucu yenilik doğuran bir hak niteliğindedir. Dönme hakkının kullanılmasıyla sözleşme baştan itibaren hükümsüz hale gelir.

Dönme hakkının kullanılması için haklı bir sebep gerekmez. Dönme bildiriminin satıcıya noter aracılığıyla yöneltilmesi gerekir.(Yönetmelik madde 9/2) Konut bedelinin bir kısmının bağlı kredi ile karşılanması durumunda, tüketici ayrıca kredi sözleşmesinin dönme hakkını kullandığına ilişkin bilgi, satıcı tarafından ilgili konut finansmanı kuruluşuna derhal bildirilir.

Dönmenin sonuçları; dönme sonucunda taraflar aldıklarını iade yükümlülüğüne girer. TKHK madde 45/son’da ifa sırası düzenlenmiştir. Önce satıcı aldıklarını iade eder, sonra tüketicinin iade borcu muaccel olur. Satıcı, satış bedeli ile tüketiciyi borç altına sokan her türlü belgeyi iade etmekle yükümlüdür. İade süresi, dönme bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren yüz seksen gündür. Hükümde bu süre için tüketicinin faiz isteyebileceğine ilişkin özel bir hüküm bulunmamaktadır. Her ne kadar açık bir hüküm olmasada tüketici, ödemiş olduğu bedel için, iade anına kadar faiz talep edebilir. Tüketicinin iade borcunun kapsamına; konutun devri, konutun satışı veya satış vaadi sözleşmesi nedeniyle oluşan vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar ile dönme tazminatı girer. Dönme tazminatının ödenmesi için sözleşmede hüküm olmasına gerek yoktur, bu tazminat kanundan kaynaklanan bir tazminattır. Satıcı iade borcunu yerine getirdikten sonra tüketici, 10 gün içinde edinimleri iade etmek ve tazminat ödemekle yükümlüdür. Tazminat satıcının zarara uğraması koşuluna da bağlı değildir.

Dönme tazminatı, cayma hakkı süresinin sona ermesinden sonra satıcı ilk üç ay için sözleşme bedelinin %2sine, üç ay ile altı ay arasında ise sözleşme bedelinin %4üne, altı ay ile on iki ay arasında ise sözleşme bedelinin %6sına, on iki ile yirmi dört ay arasında ise %8ine kadar tazminat ödenmesini isteyebilir. Bu oranlar 02.01.2017 tarihinde çıkan KHK ile belirlenmişti. Bu tarihten önceki sözleşmelerde eski kanun hükümleri uygulanır. (sözleşme bedelinin %2’si)

Ancak bazı hallerde satıcı dönme tazminatı isteyemez. Bu haller; satıcı yükümlülüklerini hiç veya gereği gibi yerine getirmezse (temerrüde düşerse), tüketici ölürse mirasçılar tazminatsız dönebilirler, tüketici, kazanç elde etmekten sürekli yoksun hale gelirse (tüketicinin kusurlu olup olmaması önemli değildir.), tüketicinin sözleşme yerine olağan koşullarla yapılacak taksitli satış sözleşmesi yapılmasına ilişkin önerisini satıcı reddederse, bir konutun birden fazla kişiye satılması halinde (hatta satış vaadi de yeterli). Bu hallerde sözleşmeden dönen tüketiciden vergi, harç vb. isimler altında hiçbir masraf talep edilemez.

KAYNAKÇA: Prof.Dr.Sezer Çabri

#inşaatsektörü #haklarınızıkoruyun #konuthukuku